متان، اصلیترین جزء گاز طبیعی، بیش از 70٪ از ترکیب آن را تشکیل میدهد؛ این گاز با نام مرجع G20 در استانداردهای بینالمللی شناخته میشود. ترکیب شیمیایی ساده، بازده احتراق بالا و دسترسی گسترده، متان را به سوختی پرکاربرد در سراسر جهان تبدیل کرده است. شناخت دقیق این گاز، بهویژه برای مهندسان، تکنسینها و مصرفکنندگان صنعتی اهمیت فراوانی دارد. در ادامه، به بررسی مشخصات، ویژگیها و کاربردهای آن میپردازیم.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی گاز G20
گاز G20 بهعنوان مرجع خانواده دوم گازها در استاندارد EN 437 شناخته میشود. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آن باعث شده تا در بسیاری از تجهیزات، بهعنوان سوخت اصلی استفاده شود. همچنین، محدوده اشتعال نسبتاً وسیع و انرژی احتراقی مناسب از دیگر مشخصات این گاز هستند.
- ترکیب اصلی: متان (CH₄)
- رنگ و بو: بیرنگ و بیبو (در حالت طبیعی)
- محل استفاده مرجع: اروپا و سایر مناطق با گاز طبیعی با خلوص بالا
- چگالی کمتر از هوا: بهسرعت به سمت بالا حرکت میکند و تجمع در سطح پایین ندارد
&
| واحد | مقدار | ویژگی |
|---|---|---|
| — | CH₄ | فرمول شیمیایی |
| kg/m³ | 0.68 | چگالی در دمای 15°C |
| MJ/m³ | ~39 | ارزش حرارتی بالا |
| MJ/m³ | ~50.7 | شاخص وُبه (Wobbe Index) |
| میلیبار | 20 | فشار مرجع تست تجهیزات |
| درصد حجمی در هوا | 5.1 | حد پایین اشتعال (LFL) |
| درصد حجمی در هوا | 13.5 | حد بالای اشتعال (UFL) |
| حجم هوا به گاز | 9.5 | نسبت استوکیومتری احتراق |
;
کاربرد گاز G20 در صنایع
گاز G20 بهدلیل ویژگیهای بینظیر، نهتنها در بخش خانگی، بلکه در صنایع بزرگ نیز نقش کلیدی ایفا کند. برای مثال استفاده از کنتور گاز g20 در خطوط صنعتی، امکان پایش دقیق مصرف و بهینهسازی فرآیندها را فراهم میسازد. این گاز بهعنوان منبع انرژی ایمن، پاک و اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد و موجب افزایش راندمان، کاهش آلایندهها و پایداری فرآیندهای صنعتی میشود.
G20 عمدتاً برای تست و طراحی تجهیزات گازی استفاده میشود تا عملکرد آنها با گاز طبیعی ارزیابی و ایمن شود. این گاز بهعنوان یک گاز ترکیبی استاندارد، پاسخگوی نیازهای حرارتی و زیستمحیطی است.
صنایع پتروشیمی و پالایشگاهها
در این صنعت، گاز G20 برای گرمسازی کورهها، تولید بخار و تأمین انرژی تجهیزات بهکار میرود. پایداری شعله و عدم ایجاد دوده، باعث کاهش خوردگی تجهیزات و افزایش عمر مفید آنها میشود. همچنین در فرآیندهای کراکینگ، متان نقش خوراک اولیه را ایفا میکند.
صنعت تولید شیشه
کورههای ذوب شیشه به حرارت یکنواخت و قابلکنترل نیاز دارند. گاز G20 با ترکیب خالص و ارزش حرارتی ثابت، گرمای پایدار تولید میکند. این ویژگی، کیفیت نهایی شیشه و بهرهوری انرژی را افزایش میدهد.
صنعت فلزات و فولاد
در کارخانههای تولید فولاد و آلومینیوم، کنترل دمای کوره اهمیت زیادی دارد. استفاده از گاز G20 موجب دستیابی به دمای یکنواخت، کاهش آلایندهها و افزایش سرعت فرآیند ذوب میشود. این گاز همچنین در عملیات پیشگرمایش و عملیات حرارتی کاربرد دارد.
صنعت سرامیک و کاشی
در این صنعت، یکنواختی شعله و گرمایش پایدار، بر رنگ و ساختار محصول نهایی تأثیر مستقیم دارد. گاز G20 در کورههای رولری و تونلی مورد استفاده قرار میگیرد و باعث بهبود کیفیت سطح کاشی و کاهش مصرف انرژی میشود.
صنایع غذایی
در صنایع فرآوری مواد غذایی، گرمایش یکنواخت و کنترل دقیق دما بسیار مهم است. گاز G20 در خشککنها، دیگهای بخار و دستگاههای پخت صنعتی استفاده میشود. عدم وجود ناخالصی در این گاز، ایمنی و بهداشت فرآیند را تضمین میکند.
صنعت نساجی
فرآیندهایی مانند خشککردن، تثبیت رنگ و تکمیل پارچه، به انرژی حرارتی نیاز دارند. گاز G20 با احتراق کامل، دمای ثابت و آلودگی کم، برای تأمین انرژی این خطوط مناسب است. بهرهوری بالا و کاهش هزینههای سوخت، از مزایای مهم آن در این بخش است.
تولید برق
در نیروگاههای گازی کوچک و متوسط، G20 بهعنوان سوخت اصلی توربینهای گازی یا ژنراتورها استفاده میشود. راندمان بالا، روشن شدن سریع و کنترل دقیق احتراق، از ویژگیهایی است که آن را به گزینهای مناسب برای تولید پراکنده برق تبدیل کرده است.
حمل و ذخیره سازی گاز G20
گاز G20 در فشار پایین و بهصورت فشرده در خطوط لوله و شبکههای گازرسانی شهری منتقل میشود؛ برخلاف گازهای مایع مانند پروپان یا بوتان، نیاز به مخازن فشردهسازی با فشار بالا ندارد. زیرساخت مناسب، G20 را برای توزیع انبوه در مناطق صنعتی و مسکونی مناسب کرده است.
- فشار کاری معمول در خطوط شهری حدود 20 تا 30 میلیبار است.
- در صورت استفاده در واحدهای تولیدی دور از شبکه، با تانکرهای CNG منتقل میشود.
- ذخیرهسازی در مخازن بزرگ تحت فشار متوسط (CNG) امکانپذیر است.
- در مقایسه با پروپان، ایمنی بیشتری دارد؛ زیرا چگالی کمتری دارد و بهسمت بالا پراکنده میشود.
- نشت گاز با افزودن ترکیبات گوگرددار قابل شناسایی است.
خطرات و ایمنی گاز G20
گاز G20 در صورت نشت یا استفاده نادرست میتواند خطراتی جدی ایجاد کند. از آنجایی که تشخیص آن بدون افزودنیهای بودار دشوار بوده، تجمع در محیطهای بسته باعث جابهجایی کم اکسیژن میشود. به همین دلیل، رعایت الزامات ایمنی در نصب، نگهداری و استفاده از تجهیزات گازی ضروری است.
خطرات گاز G20
- گاز G20 در صورت نشت در فضای بسته، قابلیت انفجار دارد؛ تنها با یک جرقه کوچک ممکن است انفجار شدیدی رخ دهد.
- اگر احتراق ناقص باشد یا تهویه مناسب وجود نداشته باشد، احتمال تولید گازهای سمی مانند مونواکسید کربن (CO) وجود داشته که بسیار خطرناک است و خفگی ناشی از گاز گرفتگی را در پی دارد.
- تنفس طولانیمدت در محیطی با غلظت بالای گاز متان میتواند باعث مسمومیت تنفسی، بیحسی، خوابآلودگی، سردرد و حتی مرگ شود.
- نشت گاز در مجاورت شعلهی باز یا وسایل برقی معیوب میتواند منجر به آتشسوزی شود.
نکات ایمنی گاز G20
- همیشه در محیطهایی که از گاز G20 استفاده میشود باید تهویهی کافی وجود داشته باشد تا از تجمع گاز جلوگیری شود.
- دستگاههایی که با G20 کار میکنند باید مطابق با استانداردهای همان گاز طراحی شده باشند. استفاده از گاز نامتناسب میتواند خطرناک باشد.
- باید بهصورت منظم وضعیت لولهکشی و شلنگها بررسی شده تا از نشت گاز جلوگیری شود.
- شعلهی آبی نشانهی احتراق کامل است. در صورت مشاهده شعلهی زرد یا نارنجی، سیستم احتراق را بررسی کنید.
- در هنگام ترک منزل یا خواب شب، شیر اصلی گاز یا شیر وسایل گازسوز را ببندید.
نحوه سفارش خرید گاز متان
شرکت هوا مایع زاگرس با بیش از ۱۰ سال سابقه، یکی از تأمینکنندگان معتبر گازهای خالص آزمایشگاهی و صنعتی در ایران است. این شرکت گاز متان را با خلوص بالا برای صنایع مختلف عرضه میکند. برای خرید گاز متان از سایت رسمی شرکت، در بخش «تماس با ما»، میتوانید از طریق فرم آنلاین یا تماس تلفنی با واحد فروش ارتباط برقرار کرده و سفارش خود را ثبت نمایید.
ارسال سفارشات پس از هماهنگی با مشتری و از طریق باربریهای معتبر انجام میشود. برای دریافت اطلاعات دقیقتر درباره محصولات و خدمات، میتوانید کاتالوگ شرکت را دانلود کنید و یا از کارشناسان برای انتخاب نوع گاز و تجهیزات، مشاوره رایگان دریافت نمایید.
نکات مهم در خرید گاز متان:
- بررسی خلوص گاز متناسب با نوع کاربرد
- توجه به نوع بستهبندی (سیلندر، تانکر یا اتصال مستقیم به شبکه)
- اطمینان از رعایت استانداردهای حمل و نگهداری
- بررسی قیمت براساس خلوص، حجم و نحوه تحویل
منابع:
