ترکیبات هوای خشک چیست ؟
جو زمین را لایه ای از گاز تشکیل داده است. این گاز را با نام عمومی هوا می شناسیم و بدون احتساب رطوبت باید گفت که ترکیبات هوای خشک شامل حدود 78% گاز نیتروژن و حدود 20% گاز اکسیژن است. در ترکیبات هوای خشک گاز های دیگری همچون آرگون، کربن دی اکسید و .. نیز تا حدود1% دیده می شود. البته با توجه به تولید روز افزون گاز کربن دی اکسید در کره ی زمین باید گفت که درصد این کاز در صد سال آینده در هوای جو دو برابر خواهد شد. از طرفی گیاهان از طریق فوتوسنتز اکسیژن تولید می کنند. مقدار اکسیژن بالایی که در ترکیبات هوای خشک وجود دارد به واکنش های شیمیایی اقیانوس ها نسبت داده م یوشد و فوتوسنتز نمی تواند این مقدار از اکسیژن را تولید کند.
هوای خشک چیست؟
اساساً گاز هوای خشک چیست ؟ گاز هوای خشک در واقع همان هوای جو اطراف زمین است که رطوبت را از آن جدا کرده باشند. با جداسازی رطوبت درصدی که برای ترکیبات هوای خشک گفته می شود بالاتر خواهد بود. مقدار رطوبت در هوای اطراف آب ها و در سطح دریا تا 1% و در تمام جو حدود 0.4 % ذکر شده است. البته میزان ترکیب درصد هوا در لایه های مختلف جوی متفاوت خواهد بود. برای مثال آلاینده ها در لایه ی نزدیک به زمین درصد بیشتری دارند و گازی مانند اوزون در لایه های بالایی بیشتر است.
گاز نیتروژن چیست؟
نیتروژن یکی از ترکیبات هوای خشک است. عنصر نیتروژن با نماد N و عدد اتمی 7، کوچکترین عضو در گروه 15 جدول مندلیف است. این عنصر در فشار و دمای استاندارد حالت گازی دارد و به صورت مولکول های دو اتمی وجود دارد. بیشترین درصد هوا را همین گاز نیتروژن تشکیل داده است. این گاز بی اثر است و تنفس آن در کنار اکسیژن خطری ندارد. البته در فشار اعماق دریا نیتروژن در تنفس می تواند مانند مخدر عمل کرده و باعث خواب آلودگی غواصان شود.
گاز اکسیژن چیست؟
اکسیژن یکی از ترکیبات هوای خشک است. اکسیژن عنصری در گروه شانزدهم جدول مندلیف، با نماد شیمیایی O و عدد اتمی 8 است. گاز اکسیژن رنگ و بو مزه ندارد اما واکنش پذیری بالایی دارد و یکی از مولفه های واکنش سوختن محسوب می شود. درصد گاز اکسیژن در جو زمین حدود 21 درصد است و در کابرد های زیادی از آن استفاده می شود.اکسیژن گاز اصلی برای تنفس و حیات جانداران زمین است. اما، تنفس اکسیژن خالص برای ریه ها و برای سیستم عصبی بدن انسان می تواند خطرناک باشد.
هوای خشک چه کاربردی دارد؟
گاز هوای خشک که با نام هوای صفر و هوای فشرده نیز معرفی می شود، روی کپسول ها با نماد Z-Air نشان داده می شود. هوای خشک در واقع همین هوای جو کره ی زمین است که رطوبت را از آن زدوده اند و در کپسول ها برای مصارف مختلف عرضه شده است. به کار گیری روش های رطوبت زدایی کمک می کند تا میزان رطوبت در گاز هوای خشک به حداقل مقدار ممکن برسد و ترکیبات هوای خشک شامل 20.5% اکسیژن و 79.5% نیتروژن باشد. از این گاز در آشکار ساز ها و مصارف آزمایشگاهی استفاده می شود.
تفاوت هوای خشک و اکسیژن
از توضیحاتی که داده شد، تفاوت هوای خشک و اکسیژن کاملاً مشخص و مبرهن است. اکسیژن به صورت خالص با گرید های خلوص رایج عرضه می شود و گاز هوای خشک ترکیبی از 20.5 درصد اکسیژن با گاز های نیتروژن، آرگون، کربن دی اکسید و دیگر گاز هاست. این ترکیبات سبب می شود که کاربرد های متفاوتی برای هوای خشک و اکسیژن تعریف شود و هر کدام به منظور متفاوتی در کپسول های گازی به بازار عرضه می شوند.
چگونگی تولید هوای خشک
برای تولید هوای خشک لازم است که رطوبت آن جدا شود. روش های مختلفی برای جداسازی رطوبت یا همان بخار آب از هوا و تولید هوای خشک وجود دارد. روش های پس خنک کاری، خشک کن سرمایشی، تراکم، خشک کردن جذبی سطحی و نفوذی از جمله رایج ترین روش های تولید هوای خشک هستند.البته روش خشک کردن جذبی نفوذی رایج نیست و در آن از مواد جاذب برای جمع کردن رطوبت از هوا استفاده می شود. روش های تراکمی و سرمایشی از جمله رایج ترین و ساده ترین روش های رطوبت زدایی از هوا هستند که برای تولید هوای خشک مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد های هوای خشک چیست؟
در سوانگاری (کروماتوگرافی) گازی گاز هوای خشک در کنار گاز هیدروژن در آشکار ساز های FID مورد کاربرد واقع می شود. همچنین در واسنجی (کالیبراسیون) نشت یاب ها نیز در مواردی از گاز هوای خشک استفاده می شود. هوای خشک در بیمارستان و در غواصی به عنوان گاز تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد زیا درصد بالاتری از اکسیژن را نسبت به هوا دارد. البته ترکیب اکسیژن و هلیوم با نام تجاری هلیوکس گاز تنفسی بهتری نسبت به گاز هوای خشک است و برای بیماران ریوی و غواصی های عمیق از آن استفاده می کنند.
منبع : wikipedia ، weatherstreet