گاز طبیعی پالایش می شود و انواع گازها را از آن به دست می آورند. تفاوت گاز شهری با گاز مایع که دو زیر مجموعه از گاز طبیعی هستند را در ادامه مورد بررسی قرار خواهیم داد. البته در کنار گاز طبیعی نوعی گاز سنتزی نیز وجود دارد که در دنیا به عنوان گاز شهری مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا به ویژگی های هر کدام از این گاز ها اشاره ای خواهیم داشت.
گاز شهری چیست ؟
گاز شهری از مجتمع تولیدی توسط خط لوله ای به دست مصرف کنندگان می رسد. گاز شهری را از زغال سنگ و یا نفتا تولید می کنند و در مناطقی مورد استفاده قرار می گیرد که گاز طبیعی در دسترس قرار نداشته باشد و یا اینکه زغال سنگ قیمت کمی داشته باشد. ترکیبات گاز شهری متشکل از 50% گاز هیدروژن، حدود 25% متان، بین 7 تا 17% کربن مونوکسید، 3% کربن دی اکسید، 8% گاز نیتروژن و همچنین مقادیری از دیگر هیدروکربور ها و ناخالصی هایی نظیر آب، آمونیاک، گوکرد و … است.
گاز شهری در ایران
به گاز شهری که از زغال سنگ تهیه می شود، گاز سنتزی نیز می گویند. اما در ایران گازی که از طریق خط لوله به دست مشترکین می رسد و در مناطق مختلف عرضه می شود، گاز طبیعی است و ترکیب آن با گاز شهری رایج در دنیا تفاوت دارد.
ترکیبات گاز طبیعی
عمده ی ترکیبات گاز طبیعی را هیدروکربن متان تشکیل می دهد. دیگر هیدروکربن هایی که در گاز طبیعی شناسایی شده اند، عبارتند از اتان، پروپان، بوتان، پنتان و مواد دیگری مانند آب، نیتروژن، هیدروژن سولفید، کربن دی اکسید و … .
گاز مایع چیست ؟
اگر گاز طبیعی را که عمده ترکیب آن متان است، تا دمای منفی 161 درجه سلسیوس در فشار طبیعی جو خنک کنند، این گاز حالت مایع به خود می گیرد. حجم گاز مایع 600 برابر کمتر از قبل خواهد شد. این گاهش حجم در حمل و نقل اهمیت بسزایی دارد. در صورتی که فشار روی این گاز افزایش داده شود، در دمای بالاتری امکان مایع شدن پیدا می کند. برای مثال متان در فشار 45 اتمسفر در دمای منفی 2.5 درجه سلسیوس قابلیت مایع شدن دارد.
مراحل تولید گاز مایع
4 مرحله ی اصلی برای تولید گاز مایع تعریف می شود. ابتدا باید ناخالصی هایی که عمدتا از مواد گوگردی هستند، از ان جدا شوند. سپس آب را از آن جدا می کنند زیرا اگر آب در فرآیند مایع کردن وجود داشته باشد به صورت بلور های یخ درآمده و مشکل ساز می شود. در مرحله ی بعد هیدروکربن های سنگین را از آن جدا می کنند تا عمده ترکیبی که باقی می ماند، متان باشد و در مرحله ی آخر آن را سرد کرده و مایع می کنند.
با شرح کامل ویژگی های گاز شهری و گاز مایع، می توان تفاوت گاز شهری با گاز مایع را تشخیص داد.
